De incheckinstallaties in de vertrekhal zijn afgedekt met plastic. De apparatuur is vier jaar geleden aangeschaft. Toen waren de installaties up-to-date, maar zijn ze dat ook nog als Lelystad Airport ooit opengaat? Directeur Jan Eerkens laat het antwoord in het midden.
Van de bedrijvigheid elders op de luchthaven is in de nieuwe terminal weinig te merken. Lelystad Airport beschikt over een immens parkeerterrein voor drieduizend auto’s. Vandaag staan er zes: van personeel, een onderhoudsbedrijf en een enkele bezoeker. Bij het betreden van de lege vertrekhal komt een bewaker informeren wie de bezoeker is en voor wie hij komt.
Vijf keer is de opening al uitgesteld. Of Lelystad Airport ooit duizenden vakantiegangers zal ontvangen, is hoogst onzeker. In de Tweede Kamer is de VVD de enige grote politieke partij die duidelijk vóór opening is.
Luchtvaartminister Mark Harbers (VVD) neigde eind 2022 ook naar openstellen. ‘De noodzaak om Lelystad Airport als buffer te gebruiken neemt alleen maar toe op het moment dat het aantal vluchten op Schiphol omlaaggaat’, verklaarde hij in december in vakblad Luchtvaartnieuws.
Maar de politieke verhoudingen in Nederland zijn drastisch gewijzigd. De sterk gegroeide BoerBurgerBeweging (BBB) is fel tegen Lelystad Airport. Die partij ziet liever woningen en akkerbouwers dan vliegtuigen in Flevoland.
‘Afspraak is afspraak’
De onzekere toekomst van de vakantieluchthaven leidde tot een komen en gaan van directeuren. Wat zegt de huidige topman Jan Eerkens als de Tweede Kamer de opening straks dwarsboomt? ‘Als wij door alle hoepels zijn gesprongen, dan moet Lelystad open. Afspraak is afspraak.’
Eerkens (44) verzet zich tegen het beeld dat Lelystad een spookluchthaven is. ‘We zijn de tweede luchthaven van Nederland’, zegt hij tijdens een rondleiding. ‘Vorig jaar hadden we hier 85.000 vliegbewegingen.’ Het gaat dan om kleine luchtvaart: lesvluchten, rondvluchten, vliegtuigverhuur, helikopters en charters. Zakenjets zijn er weinig op Lelystad.
De terminal is deze vrijdag verlaten, maar op zaterdag staat een groot evenement gepland. Het gaat om een bijeenkomst georganiseerd door Luchtverkeersleiding Nederland, met als doel nieuwe medewerkers te werven. Er worden die dag zevenhonderd bezoekers verwacht.
Lelystad Airport zou, volgens de oorspronkelijke plannen, een regionale luchthaven moeten worden die een deel van het vakantieverkeer van Schiphol overneemt. Eerst 10.000 vluchten per jaar, later een doorgroei naar 25.000 vluchten. Voor de lange termijn was zelfs een groei naar 45.000 vluchten voorzien. Daarmee zou Lelystad de omvang krijgen van Eindhoven Airport en ongeveer 10% van de capaciteit van Schiphol overnemen.
Vele tientallen miljoenen zijn geïnvesteerd om er een commerciële luchthaven van te maken. Sinds 1993 is de luchthaven eigendom van Schiphol Group. Die investeerde tot dusver ruim €100 mln. in de verbouwing en uitbreiding. Daarnaast zijn er de exploitatieverliezen van €9 mln. tot €10 mln. per jaar die ook voor rekening van Schiphol komen. Dat telt op tot circa €150 mln.
Het vliegveld heeft een startbaan van 2700 meter en is geschikt voor vliegtuigen tot pakweg tweehonderd passagiers. Behalve het verlengen en verbreden van de startbaan is er sinds 2015 ook veel geld gestoken in uitbreiding van de parkeervoorzieningen naar drieduizend plekken, een nieuwe terminal, vliegtuigopstelplaatsen, een taxibaan, verhoging van de verkeerstoren en een nieuwe brandweerkazerne.
Twee voorwaarden
Mocht Lelystad Airport uiteindelijk toch opengaan, dan is 2024 vaak genoemd als startdatum. Dat lijkt te optimistisch. Eerkens heeft tijd nodig om op te starten. Hij denkt aan negen tot elf maanden. Dus dan wordt het op zijn vroegst medio 2025 voordat de eerste vakantiegangers in de terminal staan.
Die extra tijd heeft te maken met het werven en opleiden van personeel. Er zijn 350 tot 400 medewerkers nodig, voor de bewaking van het complex, de ontvangst van passagiers, de beveiliging en de bagageafhandeling.
Vorig jaar werd de opening voor de vijfde keer uitgesteld. De luchthaven moet nu aan twee voorwaarden voldoen. Lelystad heeft allereerst een natuurvergunning nodig. Daartoe hebben Lelystad Airport en Schiphol recentelijk de stikstofrechten van drie boerderijen in de omgeving opgekocht.
Eerkens: ‘De boeren waarvan we de rechten hebben gekocht, boden die zelf aan. Zij kunnen straks gewoon in hun boerderij blijven wonen. En we hebben straks veel stikstofruimte over die we weggeven.’
Daarnaast moeten de aanvliegroutes anders. De oplossing daarvoor heeft de luchthaven niet in eigen handen. Daar beslissen het ministerie van Infrastructuur en Luchtverkeersleiding Nederland over.
Eerkens probeert een goede relatie te onderhouden met Den Haag. ‘Toen ik vorig jaar aantrad, heb ik direct alle politieke partijen uit de Tweede Kamer uitgenodigd. Iets meer dan de helft van de partijen heeft de uitnodiging aangenomen en is hier geweest.’ Hij vindt dat de Tweede Kamer moet instemmen met de opening van Lelystad. ‘Afspraak is afspraak. Het gaat ook om de betrouwbaarheid van de overheid.’
Maar de partij die een klinkende overwinning boekte bij de verkiezingen van Provinciale Staten vindt Lelystad Airport overbodig. De BBB is in Flevoland nu goed voor tien van de veertig zetels. Eerkens: ‘Ja, de politieke verhoudingen zijn veranderd. Maar er is ook een sterke behoefte aan vliegen. Mensen willen hun familie kunnen bezoeken, op vakantie. Er moet perspectief zijn voor de sector.’
De geluidsoverlast van Lelystad Airport is volgens hem laag. ‘Schiphol telt 129.000 ernstig gehinderden, mensen in de omgeving die veel last hebben van het geluid. Bij ons gaat het om nog geen tweehonderd gehinderden in Flevoland. Ik zeg dan: doe iets aan de overlast rond Schiphol en betrek Lelystad Airport bij de oplossing.’
Gemiddeld 27 vluchten per dag
Dit jaar viert Lelystad Airport het vijftigjarig bestaan. Het was in 1973 dat het ‘nieuwe land’ een eigen luchthaven kreeg. Het vliegveld was in die eerste jaren niet veel meer dan een grasbaan in de polder.
Sinds dertig jaar is Schiphol Group eigenaar van Lelystad Airport. Het vliegveld behoort tot de regionale luchthavens die deel uitmaken van het netwerk van Schiphol, zoals ook Rotterdam, Eindhoven en Maastricht dat doen.
Mocht de luchthaven open mogen gaan van de Tweede Kamer, dan zal dat op zijn vroegst medio 2025 zijn. Dan is er — volgens de huidige plannen — ruimte voor 10.000 vliegbewegingen per jaar. Dat komt neer op gemiddeld 27 vluchten per dag. Er wordt niet gevlogen in de nachtelijke uren en ook zullen er geen vrachtvliegtuigen landen en opstijgen.
Lelystad zal een sterk seizoen patroon kennen. In het voorjaar en de zomer zal het veel drukker zijn dan in de winter, omdat potentiële gebruikers als Transavia, TUI en Corendon vooral vakantievluchten aanbieden.
Lees het volledige artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1471880/met-groei-bbb-slinken-de-kansen-voor-vakantieluchthaven-lelystad